CHUYÊN MỤC 20 NĂM LÀM VIỆC HỌ – Kỳ XI

NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM LÀM VIỆC HỌ
(tiếp theo và hết)

BÀI HỌC THỨ NĂM: THÀNH LẬP CÁC HỘI ĐÔNG MỚI ĐỒNG THỜI CHĂM LO CỦNG CỐ CÁC HỘI ĐỒNG ĐÃ CÓ, PHÁT TRIỂN VỮNG CHẮC TỪ NHỎ ĐẾN LỚN. ĐÂY LÀ KẾT QUẢ VẬN DỤNG TỔNG HỢP 4 BÀI HỌC KINH NGHIỆM NÓI TRÊN.
Đặc thù hoạt động Việc họ không có bất cứ “Chỉ thị, mệnh lệnh, nghị quyết “nào. Tất cả mọi việc tiến hành đều thông qua trao đổi, thương lượng, đồng thuận trên cơ sở tự nguyện cùng nhau phối hợp thực hiện. Những người tham gia làm Việc họ không bị ràng buộc bới bất cứ kỷ luật hành chính hay kinh tế nào. Chỉ có lòng tự trọng, ý thức trách nhiệm, tâm huyết, sự tự giác và coi trọng quan hệ với mọi người xung quanh thôi thúc họ làm việc. Người làm Việc họ cũng không có quyền lực gì và không được hưởng bất cứ quyền lợi vật chất nào, chỉ là cống hiến theo tâm nguyện của mình. Chính vì vậy, tổ chức làm Việc họ hết sức mềm dẻo, limh hoạt, và nếu không được mọi người thường xuyên chăm lo vun đắp thì rất dễ tan vỡ.
Thực tế cho đến nay mới có một số tỉnh, thành phố và một tỷ lệ chưa cao số quận, huyện, thị xã đã thành lập được HĐ Họ Phạm. Có một vài HĐHP ở nơi này nơi khác thành lập xong là coi như giải tán ngay, không có bất cứ một hoạt động nào. Có những HĐ hoạt động rất sôi nổi một thời gian rồi dần dần tụt lùi, lặng lẽ giải tán hoặc vô hiệu hóa. Cũng có những tổ chức chỉ có hình thức, có bộ máy này nọ nhưng hoạt động thì không có hiệu quả thiết thực. Nguyên nhân có nhiều, nhưng tựu trung lại vẫn là vận dụng 4 bài học nói trên, nơi nào, lúc nào vận dụng tốt thì phát triển, nơi nào, lúc nào vận dụng không đầy đủ thì thất bại.
Trước hết, những người khởi xướng vận động thành lập một HĐ nào đó phải chuẩn bị rất kỹ về nhân sự và nội dung hoạt động, có tính đến các yếu tố cụ thể của địa phương mình. Lúc đầu không cần đông, chỉ cần một số người tâm huyết, năng động, đại diện cho một số bộ phận, một số dòng họ đứng ra thành lập, nhưng phải có chương trình hoạt động rõ ràng, thiết thực, tuyệt đối tránh tình trạng “đánh trống ghi tên”. Tốt nhất là, Ban vận động thành lập một HĐHP mới cần có quan hệ chặt chẽ với HĐ Toàn quốc hoặc HĐHP cấp tỉnh, với các HĐHP địa phương bạn, để nắm chắc chủ trương, cách thức, kinh nghiệm hoạt động, có tài liệu tuyên truyền… Cần kiên trì vận động một số đối tượng nòng cốt ban đầu rồi theo “vết dầu loang “mở rộng dần ra.
Việc thành lập các HĐHP cấp quận, huyện, thị xã hoặc cấp xã, phường, tốt nhất là dựa vào một số HĐGT, tổ chức liên kêt, giao lưu giữa một số dòng họ, một số HĐGT. Nhân ngày giỗ tổ của một gia tộc nào đó, tổ chức các đoàn đại biểu các gia tộc, địa phương bạn đến thắp hương tại nhà thờ của dòng họ đó. Từ tình đồng tộc thiêng liêng, tất cả đều như con cháu trong nhà, dễ gây được sự gắn bó giữa mọi người, từ đó mà hình thành tổ chức.
Việc thành lập các HFFHP cấp tỉnh, thành phố đòi hỏi phạm vi rộng lớn hơn nhưng vẫn theo con đường “từ nhỏ đến lớn”. Thông qua hoạt động hành hương, du lịch đến những di tích, đền thờ Danh nhân họ Phạm tiêu biểu của tỉnh họăc của cả nước, có điều kiện thuận lợi tập hợp những người họ Phạm có chung tâm nguyện hướng về cội nguồn, tự hào và phát huy truyền thống dòng họ. Mối quan hệ cá nhân rộng rãi, uy tín, sự quyết tâm, khéo léo vận động và lựa thời cơ của một số “sámg lập viên” có ý nghĩa quyết định. Các tài liệu, sách báo của HĐ Họ Phạm Việt Nam biên soạn, phát hành có tác dụng to lớn giúp mọi người hiểu và hăng hái tham gia.
Việc thành lập được các HĐHP đã khó nhưng việc duy trì và phát triển tổ chức, mở rộng hoạt động còn khó khăn hơn. Một câu hỏi được nhiều người đặt ra là vào HĐ Họ Phạm để làm gì? Câu hỏi ấy phải được trả lời thoả đáng bằng việc làm cụ thể, thiết thực. Ngay sau khi thành lập, mỗi HĐHP phải có kế hoạch, chương trình hoạt động rõ ràng, đáp ứng đúng yêu cầu của mọi người, phù hợp hoàn cảnh thực tế của địa phương. Việc hướng về cội nguồn, phát huy truyền thống dòng họ bao giờ cũng là tâm nguyện thiết tha của mỗi người, nó có sức mạnh tâm linh to lớn cô kết mọi người cùng hành động vì dòng họ của mình. Các hoạt động văn hóa, xã hội, khuyến học, khuyến tài, giúp nhau xoá đói, giảm nghèo, giáo dục con cháu… mang lại lợi ích thiết thực, là kết quả rõ rệt mà mọi người đều muốn đạt được, cùng chung vai thực hiện, được các đoàn thể, chính quyền địa phương quan tâm, ủng hộ. Song song với 2 việc đó, cần thường xuyên tuyên truyền, vận động để ngày càng có nhiều người biết đến HĐHP, hiểu nội dung hoạt động và lợi ích đạt được, do đó họ sẽ tham gia, làm cho tổ chức và nội dung hoạt động ngày càng mở rộng. Phát triển phải đi đôi với củng cố, thường xuyên mời thêm nhiều người có tâm huyết, có năng lực tham gia, đồng thời vận động hoặc chấp nhận để những người không còn có điều kiện hoặc không còn tha thiết hoạt động được thôi tham gia HĐ. Đó là con đường, bước đi để cho các HĐ Họ Phạm ngày càng vững mạnh và làm được nhiều Việc họ có giá trị thiết thực.
Trên đây là những bài học kinh nghiệm bước đầu đúc kết qua 20 năm hoạt động của Hội đồng Họ Phạm Việt Nam. Thực tiễn phong phú của từng địa phương và của cả nước sẽ còn giúp chúng ta rút ra đước nhiều điều bổ ích hơn nữa.

Họ Phạm là một dòng họ lớn, có số người đông vào hàng thứ tư trong hàng trăm dòng ở Việt Nam (sau họ Nguyễn, Trần, Lê). Hội đồng họ Phạm VN là một trong các tổ chức dòng họ thành lập vào hàng sớm nhất ở nước ta. Suốt 20 năm qua, Hội đồng Họ Phạm VN đã hoạt động thường xuyên, liên tục và không ngừng lớn mạnh về tổ chức, phong phú, hiệu quả về hoạt động, thu hút đông đảo bà con họ Phạm cả trong và ngoài nước cùng hướng về cội nguồn, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc và của dòng họ, đoàn kết thương yêu nhau trong tình đồng tộc, cùng nhau chăm lo thế hệ mai sau. Sự hưởng ứng nhiệt liệt của đông đảo bà con vào các hoạt động do Hội đồng tổ chức thể hiện sức sống to lớn của một phong trào khi đã thấm sâu vào quần chứng, đáp ứng đúng nguyện vọng của quần chúng. Đó cũng là nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc ta nói chung, của những người họ Phạm Việt Nam nói riêng. Nét đẹp đó sẽ còn tiếp tục phát huy và trường tồn cùng dân tộc.
PHẠM VĂN DƯƠNG
Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký
Hội đồng Toàn quốc Họ Phạm Việt Nam KHóa VI

Ảnh 1: Ra mắt Ban Vận động thành lập HĐHP tỉnh Đắc Lắc

Ảnh 2: Thành lập HĐHP huyện Diêu Trì tỉnh Bình Định

Ảnh 3: Hội nghị các dòng họ Phạm huyên Xuân Trường bàn phát triển việc họ

Ảnh 4: Tổng kết 15 năm hoạt động liên kết dòng họ tỉnh Thái Bình

Ảnh 5: HĐHP tỉnh Quảng Ngãi chuẩn bị Đại hội

Ảnh 6: Đại hội Nhiệm kỳ IV HĐHP Hà Nội

Ảnh 7: HĐHP tỉnh Ninh BÌnh họp củng cố lại Hội đồng sau một thời gian gián đoạn hoạt động. Ngay sau cuộc họp này, HĐ đã giúp đỡ thành lập được 3 HĐHP cấp huyện trong tỉnh