Logo Họ Phạm Việt Nam
(Bài phát biểu của PGS.TS Phạm Đạo, TTK BLL họ Phạm VN, tai Cuộc họp mặt họ Phạm Tp. HCM lần thứ nhất)
Kính thưa: quý vị đại biểu và toàn thể bà con cô bác họ Phạm có mặt tại đây!
Cho phép tôi thay mặt BLL họ Phạm Việt Nam có mấy lời phát biểu trong cuộc họp mặt ngày hôm nay.
A. VÀI NÉT VỀ HỌ PHẠM VIỆT NAM: 1. Họ Phạm Việt Nam có từ bao giờ?
Họ Phạm Việt Nam xuất hiện đồng thời với các họ khác trên lãnh thổ Việt Nam cách đây hàng mấy ngàn năm. Ban đầu họ là tên gọi của một cộng đồng dân cư sinh sống trên một đia bàn nhất định (có khi đặt tên theo địa danh).
Có phải họ Phạm Việt Nam từ Trung Quốc sang không? Điều này chưa được khẳng định. Vì quá trình lịch sử hợp cư có thể có họ Phạm từ Trung Quốc sang cũng có thể là ngay tại bản địa.
Theo truyền thuyết, có một người con rể của vua Hùng là người họ Phạm. Một số mộ cổ ở Quảng Ninh, Thái Bình có ghi là “Phạm Công” có cách đây trên hai ngàn năm. Phạm Công không phải là tên của một người nào đó là một cách xưng hô tôn trọng như: ông, ngài thời nay.
Theo sử sách (Đại Việt sử ký toàn thư) và các sắc phong còn lưu tại đền thờ Phạm Tu thì người được lịch sử ghi chép rõ ràng: Thân phụ của Phạm Tu là Phạm Thiều quê ở thôn Vực Mụ, xã Thanh Liệt, phủ Thường Tín. Thân mẫu của Phạm Tu là Lý Thị Trạch cùng quê thân phụ Phạm Tu Phạm Tu sinh ngày Mùng Mười tháng Ba năm Bính Thìn (476). Phạm Tu mất ngày Hai mươi tháng Bẩy năm Ất Sửu (545). Phạm Tu là vị khai quốc công thần thời Tiền Lý: Nhà nước Vạn Xuân của Lý Nam Đế là nhà nước độc lập đầu tiên của Việt Nam. Với cương vị là người đứng đầu Ban Võ (tương đương với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng bây giờ). Đền thờ tại Đình Ngoại xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Như vậy Phạm Tu là người họ Phạm đầu tiên được ghi rõ ràng trong chính sử nên BLL họ Phạm Việt Nam tôn vinh Ngài là một trong những Thượng thủy tổ của họ Phạm Việt Nam. (tại cuộc Hội thảo Khoa học về Phạm Tu do Hội Lịch sử Việt Nam phối hợp tổ chức tại Hà Nội ngày 08 tháng 09 năm 1998).
2. Họ Phạm là lương đống của xã tắc:
a). Trước thế kỷ thứ XIX: Sử sách còn lưu danh rất nhiều danh nhân dòng họ Phạm trên mọi lĩnh vực chỉ xin lược qua và lấy mốc từ cuối thế kỷ thứ XIX trở về trước.
- Về các danh tướng: Phạm Tu (476-545), Phạm Bạch Hổ, Phạm Cự Lượng, Phạm Ngũ Lão (1255-1320), Phạm Nhữ Tăng, Phạm Văn Xảo, Phạm Vấn, Phạm Đốc, Phạm Đình Trọng, …
- Về các văn thần có: Phạm Công Bình, Phạm Sư Mạnh, Phạm Tông Mại, Phạm Tông Ngộ, Phạm Công Trứ, Phạm Gia Mô, Phạm Khiêm Ích, Phạm Phú Thứ, …
- Các Sử gia: Phạm Công Trứ, Phạm Đình Toái, Phạm Thận Duật, …
- Các nhà giáo nổi tiếng: Phạm Sư Mạnh, Phạm Văn Nghị, Phạm Huy Lượng, Phạm Quí Thích, …
- Ông tổ nghề dệt chiếu: Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ.
- Các bậc văn thân chống Pháp cuối thế kỷ thứ XIX: Phạm Thận Duật, Phạm Hy Lượng, Phạm Nhữ Xương, Phạm Bành, Phạm Văn Nghị, Phạm Văn Ngôn, …
- Về các tác gia Hán – Nôm: Tính đến cuối thế kỷ XIX có 41 tác gia họ Phạm, mà người sớm nhất là Thiền chiếu Thiền sư họ Phạm (1203)
- Về khoa cử: họ Phạm có 216 vị trong tổng số 2896 người đỗ đại khoa (từ Phó bảng trở lên) trong cả nước chiếm tỷ lệ 7,45% trong đó có 3 Trạng nguyên, 5 Bảng nhãn, 4 Thám hoa. Trong số 5232 người đỗ cử nhân triều Nguyễn có 369 vị họ Phạm chiếm tỷ lệ 7.05%; Trong đó có 14 vị đỗ Giải nguyên (đỗ đầu khoa),18 vị Hương á (đỗ thứ nhì).
b). Từ thế kỷ thứ XIX đến nay.
– Trước cách mạng tháng 8:
Rất nhiều người họ Phạm tham gia phong trào Cần vương chống Pháp. Một người nổi tiếng đó là Phạm Thế Hiển (đã có tên đường tại Tp. HCM).
– Từ Cách mạng tháng 8 đến nay:
Về chính trị, quân sự, ngoại giao: Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Cố Thủ tướng Phạm Hùng, Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm, Hàm bộ trưởng có Phạm Văn Trà, Phạm Quang Nghị, Phạm Văn Cương (Nguyễn Cơ Thạch), v.v. …
Về kinh tế, Khoa học kỹ thuật, văn hóa xã hội: Có rất nhiều người họ Phạm được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang, Nhà giáo nhân dân, thầy thuốc nhân dân, nghệ sỹ nhân dân, Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Có rất nhiều nhà thơ nhà văn, nhạc sỹ nổi tiếng như: Phạm Quang Lễ (Trần Đại Nghĩa), Giáo sư viện sỹ Phạm Huy Thông, Phạm Duy, Phạm Tuyên, Phạm Tiến Duật, Phạm Thế Hệ (Vũ Bão), …
3. Đặc điểm của họ Phạm Việt Nam
a). Là một dòng họ có dân số trung bình đứng thứ 5 sau các họ Nguyễn, họ Lê, họ Trần,… Dân số chiếm khoảng trên 5 triệu người (số này chưa chính xác. Phân bố trên hầu hết các tỉnh thành Việt Nam (chúng tôi đang lập bản đồ dòng họ).
b). Từ xưa đến nay không có ai làm vua nên ít có sự biến đổi chỉ có một vài họ chuyển sang như họ Mạc chẳng hạn.
c). Có khoảng mười bà mẹ họ Phạm sinh ra vua: Phạm Thị Uyển – hoàng hậu của Mai Hắc Đế (?-722), mẹ Mai Thiệu Đế; Phạm Thị Ngà sinh ra vua Lý Công Uẩn (1009); Phạm Thị Ngọc Trần sinh ra vua Lê Thái Tông (1434 -1442); Phạm Thị Hằng sinh ra vua Tự Đức v.v. …
B. VỀ TỔ CHỨC CỦA BLL HỌ PHẠM VIỆT NAM:
- Về tôn chỉ mục đích hoạt động của BBL họ Phạm Việt Nam (cho tất cả các BLL họ Phạm hiện nay ở các địa phương và dòng họ):
Nhằm tăng cường tinh thần tương thân, tương ái của bà con đồng tộc dòng họ Phạm Việt Nam đoàn kết với các họ tộc khác (Bách tính) cùng nhau phấn đấu góp phần xây dựng một nước Việt Nam phồn thịnh sánh với các nước trên thế giới như nguyện vọng hàng ngàn đời của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Theo truyền thống “uống nước nhớ nguồn” tìm về cội nguồn, nối kết dòng tộc khôi phục và phát huy truyền thống tốt đẹp của dòng họ. Trước hết là các hoạt động vấn tổ tầm tông bổ sung và xây dựng mới các gia phả, tộc phả (tập trung xây dựng các gia phả 5, 7 đời) rồi gắn kết với nhau thành các nhành lớn nhiều đời. Tìm thủy tổ của các nhành, các chi phái chưa gắn kết được với nhau. Thực hiện việc khuyến học khuyến tài; giúp nhau xóa đói giảm nghèo tìm biện pháp giúp đỡ nhau cả về tinh thần và vật chất. Xây dựng văn minh dòng họ chống các hủ tục như tế lễ linh đình, kéo bè kéo cánh gây mất đoàn kết trong làng xóm, phường xã, v…v…
Năm 1996 Ban liên lạc họ Phạm Hà Nội được thành lập tại đền thờ danh tướng Phạm Ngũ Lão ở Hà Nội. Hoạt động trên địa bàn Hà Nội.
Năm 2000 đổi tên thành Ban liên lạc họ Phạm Việt Nam hoạt động trên phạm vi toàn quốc:
* Hiện nay đã có 11 BLL địa phương sau: 1. Hà Tây; 2. Hưng Yên; 3. Nam Định; 4. Thái Bình; 5. Quảng Nam-Đà Nẵng; 6. Quảng Ngãi; 7. Khánh Hòa; 8. Tp. Hồ Chí Minh; 9. Bắc Ninh-Bắc Giang; 10. Vĩnh Phúc, 11. Hải Phòng.
* Hiện có 10 Ban liên lạc theo dòng tộc hoặc các địa phương nhỏ: 1. Thanh Liệt (quê Phạm Tu); 2. Đông Ngạc (quê PTT Phạm Gia Khiêm); 3. Kính Chủ, Hải Dương; 4.Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội; 5. Bạch Sam, Mỹ Hào Hưng Yên; 5. Phạm Đình ở Khương Trung Hà Nội; 6. Phạm Văn Viết (quê gốc Sơn Tây); Linh Kiệt Nghệ An; 7. Mộ Đức, Quảng Ngãi; 8. Thị xã Uông Bí, Quảng Ninh; 9. Thị xã Phúc Yên, Vĩnh Phú; 10 Đông Anh, Hà Nội, …
2. Nhiệm vụ của Ban liên lạc họ Phạm Việt Nam:
Làm đầu mối “liên lạc” cho các BLL địa phương và dòng tộc (gọi tắt là các BLL địa phương). Không có tổ chức chặt chẽ như Trung ương và địa phương. Hướng dẫn các hoạt động về “việc họ” họ cho các BLL địa phương.
Phối hợp với các Ban liên lạc địa phương để tổ chức các cuộc họp mặt đại biểu toàn quốc tại Hà Nội và các địa phương.
Ban liên lạcđược hình thành bởi sự tín nhiệm từ khóa đầu đến nay có bổ sung những ủy viên mới do BLL cũ tiến cử và các BLL địa phương tiến cử. Ban thường vụ gồm: Trưởng, các Phó Ban và trưởng các ban chuyên môn Các ủy viên khác là các trưởng phó Ban các BLL địa phương.
Bộ phận thư ký(Tổng thư ký và các phó tổng thư ký): Nắm tổng hợp về hoạt động dòng họ trong cả nước; khuyến khích các hoạt động khuyến học, khuyến tài giúp nhau xóa đói giảm nghèo.
Ban thông tin tư liệu: tổ chức sưu tập các bản sao tất cả các Gia phả Tộc phả, các tư liệu về dòng họ của các dòng họ Phạm, tổ chức phục vụ khai thác trong nội tộc.
Ban hành hương và khánh tiết: Tổ chức các cuộc hành hương, các cuộc họp mặt của Ban liên lạc họ Phạm Việt Nam.
Ban Tài chính: Quản lý tài chính và cung cấp cho các hoạt động của BLL
Ngoài ra BLL còn có các công cụ (phương tiện truyền thông: – Bản tin nội tộc “Thông tin họ Phạm Việt Nam”, mỗi quý một kỳ. Đến nay đã ra được 27 số. Cả nội dung và hình thức ngày càng được cải tiến. Đối tượng phục vụ là bà con cô bác đã cao tuổi và địa bàn nông thôn.
Trang Web dòng họ “www.hophamvietnam.org”. Đến nay đã có trên 100.000 lượt người truy cập, trong đó có rất nhiều bà con họ Phạm ở nước ngoài. Đối tượng phục vụ là lớp con cháu trẻ tuổi thông thạo về Công nghệ thông tin.
Kính thưa các quý vị đại biểu và toàn thể bà con!
BLL họ phạm Tp. Hồ Chí Minh mới được củng cố gần một năm nay đã tổ chức được cuộc gặp mặt hoành tráng này, một cuộc họp mặt đầy tinh thần đồng tộc. Cho Phép thay mặt BLL họ phạm Việt Nam nhiệt liệt hoan nghênh BLL và toàn thể bà con đã nhiệt tình tham dự Cuộc gặp mặt này. Xin chúc BLL và quí vị đại biểu dồi dào sức khỏe, thành đạt trong cuộc sống, gia đình hạnh phúc. Chúc cuộc họp mặt của chúng ta thành công rự rỡ.
Xin trân trọng cám ơn!
One Response to MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ HOẠT ĐỘNG HỌ PHẠM