NÉT ĐẸP VĂN HÓA DÒNG HỌ
Trong cộng đồng xã hội, từ xưa đến nay ở nước ta, dòng họ nào cũng có người học cao hoặc đã thành đạt ở một lĩnh vực nào đó. Trước năm 1945, có cụ làm quan để lại “dấu ấn” tốt đẹp ở một triều đại đã góp phần công sức đánh bại giặc ngoại xâm, đem lại nền độc lập cho dân tộc, cho Tổ quốc được nhân dân tôn vinh, tôn thờ là Thành hoàng làng. Có các cụ là nhà thơ, nhà văn, nhà giáo, thầy thuốc, sĩ quan cấp tướng… đó chính là những tấm gương sáng truyền thống cho con cháu đời sau học tập, noi theo.
Do vậy, vì danh dự của người tiền thân, vì truyền thống dòng họ, dòng tộc mà con cháu không ai dám làm điều xấu, điều ác mà tự hoàn thiện mình, là cơ sở hình thành “nền móng” đạo đức, nhân cách cho từng người trong dòng họ, dòng tộc nối tiếp thế hệ này đến thế hệ khác duy trì và phát triển. Trên thực tế trong quan hệ dòng họ, dòng tộc; đặc biệt nổi lên vấn đề cốt lõi là tính nguyên tắc tôn ti trật tự. Đối với các kì lão, trưởng tộc, trưởng họ có quyền uy, uy tín nhất định; khi có ý kiến các con cháu đều “tự giác” nghe theo, làm theo. Nếu một gia đình nào đó, không may có con hư, làm việc xấu, trái với đạo lí; ở ngày giỗ tổ người trưởng họ, trưởng tộc thông báo nhắc nhở gia đình thì cha mẹ sẽ xấu hổ, đau lòng nên đã đề ra biện pháp giáo dục con cháu. Như vậy, khẳng định dòng họ có tác dụng, hiệu quả thiết thực, là “cái gốc” của quan hệ xã hội để giáo dục các thành viên trong gia đình về đạo đức, nhân cách, truyền thống, ngăn chặn tệ nạn, không làm điều ác, điều xấu… Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, nhiều dòng họ đã phát triển phong trào và thành lập “quỹ khuyến học, khuyến tài”. Ngày giỗ tổ, các dòng học, dòng tộc tiến hành tổ chức phát phần thưởng động viên những con cháu vượt khó khăn học tốt, học giỏi hoặc thi đỗ vào các trường cao đẳng, đại học đặc biệt đối với các cháu đỗ thủ khoa… Ngoài ra, các dòng tộc, dòng họ còn thành lập “Quỹ dòng họ” để cho các gia đình vay vốn sản xuất, kinh doanh nhằm xóa đói, giảm nghèo hoặc giúp đỡ các gia đình gặp tai nạn, hoạn nạn.
Lại có dòng họ có “sáng kiến” xây dựng thành “dòng họ văn hóa” có tác dụng thực hiện tốt trong phong trào: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở khu dân cư; Nếp sống văn minh trong việc tang, việc cưới và lễ hội; xây dựng tổ dân phố, làng, bản văn hóa… Việc sinh hoạt dòng họ, dòng tộc “tự nhiên” và đã hình thành “ý thức” tốt cho mỗi người, mỗi gia đình thực hiện như một “quy định” không thành văn, nhưng có tác dụng quan trọng trong việc phục hồi làm phong phú giá trị nhân văn tốt đẹp như: Sống có nghĩa, có tình, có gia giáo, tôn ti trật tự; quý trọng con người, tuân thủ pháp luật; có trách nhiệm và nghĩa vụ với nhau, với cộng đồng dân cư, tổ dân phố, làng, bản và đặc biệt là đề cao đạo đức nhân cách tình cảm yêu quê hương, làng, xóm, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, chính các vấn đề nêu trên tạo nên nét đẹp văn hóa cộng đồng dòng họ.
Xem chi tiết trên http://www.nguoicaotuoi.org.vn/
